Sữa mẹ là chất dinh dưỡng thiết yếu, quí giá nhất đối với trẻ sơ sinh mà các loại sữa khác không thể so sánh và thay thế tương đương được. Tuy nhiên hiện nay ngày càng nhiều sản phụ sau khi sinh ít sữa hoặc mất sữa. Một số trường hợp sau khi sinh 2-3 ngày mà vẫn không có sữa, một số thì ít dần sau vài ngày rồi mất.
Hormon prolactin được sinh ra ngay khi mới sinh, kích thích các nang sữa của tuyến vú tiết ra sữa, tập trung vào các ống tuyến rồi đổ vào ống góp sữa. Sự xuống sữa bình thường ở người, số lượng và chất lượng sữa của người mẹ hoàn toàn phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, ngủ nghỉ và trạng thái tinh thần trong khi mang thai cũng như trong thời gian cho con bú. Sau sinh cần cho trẻ bú sớm ngay trong vòng một giờ . Phản xạ mút của trẻ sẽ kích thích tiết sữa.
Cơ chế tiết sữa sau khi sinh cho đến nay vẫn chưa được sáng tỏ, có thể do các yếu tố:
- Chế độ dinh dưỡng của bà mẹ khi mang thai và sau sinh không đủ chất dinh dưỡng.
- Căng thẳng, hoặc lo lắng quá mức.
- Mất ngủ trong thời gian mang thai và cho con bú cũng có thể gây mất sữa.
- Thời gian làm việc, nghỉ ngơi không hợp lý hoặc làm việc quá sức làm cho hoạt động tuyến sữa yếu.
- Nếu sau khi sinh cho bé bú bình nhiều mà lười cho bú vú mẹ sẽ dẫn đến sữa bị giảm dần
- Do tuyến sữa bị tắc, đầu vú bị bịt kín lỗ thông tia sữa, do viêm vú, ép xe…
- Do sinh mổ làm bé chưa được bú sữa ngay sau khi vừa sinh; một phần do phải tiêm thuốc kháng sinh có thể làm mất sữa.
- Trong quá trình mang thai, người mẹ dùng thuốc điều trị bệnh bằng những thuốc như thuốc atropine, các thuốc nội tiết, thuốc điều trị xương khớp…
- Nguyên nhân do sản phụ suy nhược, khí huyết hư, hoặc do đẻ mất máu nhiều, đẫn đến Xung nhâm hư tổn không khí hóa thành sữa được.
- Triệu chứng: không có sữa hoặc ít, vú không căng, người mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, ăn kém, đại tiện lỏng, tiểu tiện nhiều.
- Điều trị: Bổ huyết, ích khí, lợi sữa.
Bài thuốc:
* Thông nhũ đơn:
Đảng sâm 20g; Hoàng kỳ 20g; Đương qui 20g; Thông thảo 10g; Mạch đông 12g; Cát cánh 12g; ý dĩ 20g; Móng giò lợn 2 cái.
Sắc thuốc lấy nước hầm với Móng giò ăn trong nhiều ngày.
Cháo móng giò:
02 cái móng giò, 200g gạo nếp, 15g Xuyên sơn giáp, Thiên hoa phấn 12g. Hầm nhừ, cho thêm muối, khi ăn bỏ bỏ bã Xuyên sơn giáp và Thiên hoa phấn.
- Nguyên nhân do tinh thần (thất tình- 7 loại: hỷ, nộ, ưu, tư, bi, khủng, kinh) dẫn đến can khí uất trệ, làm khí huyết không lưu thông gây ra mất sữa.
- Triệu chứng: ít sữa, mất sữa, vú căng mà không ra sữa, đau ngực phát sốt, ăn kém, đại tiện táo, tiểu vàng.
- Điều trị: Sơ can giải uất, thông sữa.
* Hạ nhũ dũng tuyền thang:
Đương qui 16g; Bạch thược 10g; Sinh địa 16g; Xuyên khung 12g; Mộc thông 12g; Xuyên sơn giáp 15g; Thiên hoa phấn 15g; Thanh bì 6g; Sài hồ 6g; Ngưu tất 12g; Cam thảo 4g.
- Sắc uống ngày 1 thang
Xuyên sơn giáp 30g; Sơ mướp (Tư qua lộ) 20g; Phật thủ 10g; gạo nếp 200g.
Nấu nhừ sau đó bỏ bã thuốc ra rồi ăn.
Biên soạn: Đông y gia truyền Hạnh Lâm Đường -Hải Phòng
Từ khóa: Đông y Hạnh Lâm Đường, Đông y gia truyền, Đông y Hải Phòng, Chữa bệnh, Đông y, Thuốc đông y, Y học cổ truyền, Y học dân tộc, Nhân sâm, Linh chi, Đông trùng hạ thảo, châm cứu, bấm huyệt
Điện thoại: 0987.607.894 0982.848.176
Email: hanhlamduong.hp@gmail.com